Op. Dr. Gulden Ozden
Yaşamına Değer Kat.
Bize Ulaşın
0544 502 16 26
Uygulamalar
Menu
Endoskopi ucunda ışık ve küçük bir kamera yer alan endoskop cihazı ile vücudun sindirim kanalının incelenmesinin genel ismidir. Kolonoskopi ve gastroskopi, endoskopi işleminin iki ana alt dalıdır. Bu ayrımın sebebi endoskopi cihazı ile incelenen alanların farklı olmasından kaynaklanmaktadır. Gastroskopi ile yemek borusu, mide ve onikiparmak bağırsağı incelenirken kolonoskopi; ince bağırsağın sonundan başlayarak anüse kadar yer alan kalın bağırsağın incelenmesi işlemini kapsamaktadır. Endoskopi işlemlerinde kullanılan cihazların genel isimlendirmesi endoskop cihazı olarak adlandırılırken, bazı kaynaklarda bu cihazlardan işlem farklılığından dolayı gastroskop ya da kolonoskop cihazı olarak bahsedildiğini görebilirsiniz. En nihayetinde, kolonoskopi işleminde kullanılan endoskop ya da kolonoskop olarak adlandırılan bu cihaz, yaklaşık 1 santimetre genişliğinde ve 150 santim uzunluğunda esnek bir tüpten oluşan ucunda kamera ve ışık bulunan bir cihazdır. Esnek tüp, kolonoskopi esnasında sindirim kanalı içerisinde dokulara zarar vermeden hareketi sağlarken bir yandan da kolonoskop cihazı ucundaki kamera sayesinde görüntüler anlık olarak bilgisayarlara ve monitörlere aktarılır. Bağırsak poliplerinden kolon kanserinin teşhisine kadar kalın bağırsak ile ilgili yüksek risk barındıran pek çok hastalığın tanısında yaygın olarak kullanılan kolonoskopi işlemi, hastane yatışı gerektirmeyen ve oldukça kısa süren bir işlemdir.
Kolonoskopi işlemi, bağırsakta var olduğundan şüphelenilen hastalıkların teşhisinde ve tedavisinde yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Sedasyon tekniği uygulanarak gerçekleştirilen kolonoskopi işleminin, genellikle 50 yaş ve üzeri kişilere, rutin kontrol olarak 5 senede bir yaptırılması tavsiye edilmektedir. Karşılaşılan belirli problemlerde ve şüpheli durumlarda gerçekleştirilen kolonoskopi işlemi genellikle aşağıda yer alan durumlara bir çözüm bulabilmek amacıyla gerçekleştirilmektedir.
Dışkılama esnasında makat bölgesinden (anüsten) kan gelmesi
Dışkı testinde, dışkı içerisinde gizli kan tespit edilmesi
Dışkılamanın boyut ve yoğunluğunda ciddi uzun süreli değişiklikler
Bağırsak poliplerinin teşhis ve tedavi edilmesi (Bağırsak içerisinde anormal olarak gelişen ve büyüyen kitleler tıpta polip olarak adlandırılmaktadır.)
İltihaplı bağırsak hastalığı varlığı
Sebebi bilinmeyen karın ağrıları
Sebebi bilinmeyen kilo kayıpları
Ailede bağırsak kanseri öyküsü bulunması
Tanısı konulan kolon kanserinin takibi
Bağırsak ile ilişkili geçmişte bir operasyon gerçekleştirmiş olmak
Kronik ishal yada kabız hastalığı
Anemi (kansızlık) şüphesi
Sebebi bilinmeyen demir eksikliği
Yukarıda yer alan problemler için uygulanan kolonoskopi işlemi, kalın bağırsaktan doku örneklerinin alınması, poliplerin çıkarılması, yabancı cisimlerin teşhis edilmesi gibi farklı problemler için de kullanılan bir yöntemdir.
Kolonoskopi işlemi doktor tarafından hastaya tavsiye edildiğinde, doktor hastanın düzenli olarak kullandığı bazı ilaçların bilgilerini talep eder. Özellikle diyabet, tansiyon, bronşit ve kalp hastalıklarının tedavisi için ilaç kullanıyorsanız bu ilaçları doktorunuza bildirmeniz gerekmektedir. Bunun sebebi, kolonoskopi öncesinde hastayı rahatlatmak amacıyla sakinleştirici ve yatıştırıcı ilaçlar verileceği için, bu tip ilaçları kullanan hastalarda kolonoskopi sonrasında oluşabilecek komplikasyonların önüne geçmektir. Genellikle bu durum, uygulanan sakinleştirici ilaçların dozajının hastaya uygun olarak ayarlanması ve doktorun bu ilaçları kolonoskopi öncesinde bir süreliğine bıraktırması ile kontrol altına alınmaktadır. Öte yandan kan sulandırıcı ilaçlar pıhtılaşmayı önlediği için, kolonoskopi işlemi sırasında gerçekleşebilecek küçük kanamaların durdurulmasını engelleyebilir. Bu sebeple kolonoskopi öncesinde kan sulandırıcı ilaç kullanıyorsanız bunu da doktorunuza bildirmeniz gerekmektedir, doktorunuz size ilacın kolonoskopiden kaç gün önce bırakılması gerektiğini söyleyecektir. Kolonoskopi öncesi dikkat edilmesi gereken bir diğer husus beslenmedir. İşlem tarihi belirlendikten sonra doktorunuzun size vereceği kolonoskopi diyetine uymanız gerekmektedir. Kolonoskopi öncesi diyete ek olarak, işlem öncesindeki 24 saatte katı gıda tüketilmemeli ve işlemden önceki gece yeme ve içmeden kaçınılması gerekmektedir. Kolonoskopi işlemi sırasında cihazın anüsten girdikten sonra bağırsaklarda rahat ilerleyebilmesi için, bağırsakların temiz olması gerekmektedir. Bu sebeple kolonoskopi öncesinde doktor, hastaya bağırsak temizleyici ilaç verebilir ya da sıvı lavman uygulayabilir.
Kolonoskopi ile tanısı konulabilecek bir rahatsızlığa sahip olan hasta, kolonoskopi için doktor randevusunu ayarlar. Randevu öncesinde hastaya kolonoskopi öncesi diyet listesi verilir. Son gece, katı ve sıvı her türlü tüketimden kaçınmış olan hastaya kolonoskopi öncesi lavman uygulanır. Hastanın kalp ve solunum hızı kontrol edilir. Hasta, kolonoskopi işlemi için özel hasta kıyafetini giydikten sonra yatağa alınır. Gastroskopi işleminde de olduğu gibi hastanın anlık durumu kontrol etmek amacıyla hastaya bazı aparatlar takılır, bu sayede doktor kolonoskopi esnasında hastanın solunum vb. fonksiyonlarını da takip eder. Hasta, sedasyon ile rahatlatılıp uyutulduktan sonra kolonoskop yardımı ile hastanın anüsünden başlayarak bağırsağın sonuna kadar olan bölge doktor tarafından incelenir. Kolonoskopi esnasında doktor gerek gördüğü durumlarda patoloji için hastadan doku alınabilir, doku alma işlemi tıpta biyopsi olarak adlandırılmaktadır. Kolonoskopi sonrasında hasta 1-2 saat müşahede altında tutulur, bu sırada kolonoskopi raporu hazırlanır. Kolonoskopi sırasında elde edilen bulgulara ve doku alındıysa biyopsi sonucuna göre hastanın tedavi süreci devam eder. Kolonoskopi işlemi genellikle 15-20 dakika sürmektedir, bu süreç biyopsi alınmasına veya işlem esnasında tedavi uygulanmasına bağlı olarak değişebilmektedir.
Kolonoskopi sonrası müşahede altında tutulan hasta, gözlem süresi bittikten sonra taburcu edilir. Fakat kolonoskopi sırasında hastaya ilaç uygulandığı için, hastanın taburcu olduktan sonraki 24 saatte araba kullanmaması tavsiye edilmektedir.
Kolonoskopi sonrası karşılaşılabilecek en yaygın durumlar gaz sancısı ve dışkılamada az miktar kan bulunmasıdır. Her ikisi de hasta için rahatsız edici olsa da, ikisinin de oldukça yaygın ve geçici durumlar olduğunu belirtmekte fayda var. Fakat dışkılamada bulunan kanın artması ve uzun süre devam etmesi durumunda doktorunuz ile iletişime geçmeniz tavsiye edilmektedir. Genellikle, doktor hastaya kolonoskopi sonrası diyet listesi verir, bu diyet listesine sadık kaldığınız sürece günlük yaşantınıza kısa bir süre içerisinde dönebilirsiniz. Kolonoskopi sonrası aşağıda yer alan belirtilerden herhangi birinden şüphelenmeniz durumunda mutlaka doktorunuz ile iletişime geçiniz.
© 2024 Op. Dr. Gülden Özden
